Mijn partner stelt een open relatie voor. Wat is jullie advies?
RelatieKwestie
“Mijn partner stelt een open relatie voor. Wat is jullie advies?
Lees hieronder de tips van onze therapeuten
Samadhi
therapeut bij LiefdeInZicht
Een open relatie is, volgens de definitie, een relatie waarin beide partners er samen voor kiezen om een niet-monogaam te zijn, en elkaar toestemming geven om romantische en/of seksuele contacten aan te gaan met andere mensen, naast hun primaire relatie. De afspraak om niet-exclusief te zijn is cruciaal. Die wordt gemaakt met wederzijdse instemming en open communicatie.
Over open relaties valt veel te zeggen en er is ook veel over geschreven. Je kunt talrijke boeken vinden over dit onderwerp waarmee je je als stel kunt voorbereiden op het hebben van een open relatie. Het belangrijkste is dat jullie hierin samen op een lijn zitten. Het is goed om eerst samen te onderzoeken en met elkaar te bespreken wat een open relatie voor jou inhoudt en wat het voor jouw partner betekent. Misschien heeft hij/of zij er hele andere ideeën over en verwachtingen van dan jijzelf. Ook is het aan te raden om te kijken waarom je partner over een open relatie denkt, ervan uitgaande dat jullie een monogame relatie hebben vanaf het begin van jullie relatie of huwelijk.
Ga ook bij jouzelf na wat jouw eerste gevoelens waren toen jouw partner met dit idee kwam. Wat was jouw eerste gedachte en jouw eerste reactie? En ook, hoe ging jouw partner hiermee om? Als jij bijvoorbeeld bang bent om de relatie te verliezen als je niet meegaat in deze nieuwe wending, dan is dit geen goed uitgangspunt om aan zoiets te beginnen. Het kan het vertrouwen en de veiligheid tussen jullie behoorlijk verstoren en uiteindelijk meer schade opleveren dan dat het iets positiefs teweegbrengt. Neem daarom een periode om je te verdiepen in open relaties. Dit kan ook met behulp van een relatietherapeut of een relatiecoach.
Wij hebben stellen in onze praktijk gehad die met dit thema kwamen. Gedurende de relatietherapie kwamen er veel nog niet-geziene thema’s naar voren die te maken hadden met zelfbeeld, lage zelfwaarde of te weinig gedeelde of eigen persoonlijke zingeving en passie, geen vervulling ervaren op het gebied van intimiteit en ook hechtingsproblematiek, traumatische ervaringen als kind en niet doorvoelde en onopgeloste kwesties in de primaire relatie.
Het aspect van “het elkaar gunnen” is iets om werkelijk onder de loep te nemen. Soms kan het zelfs een vorm van intimiteitsvermijding zijn. Dan is bijvoorbeeld de seks “mooi” uitbesteed, zodat je niet hoeft te worden geconfronteerd met diepere moeilijke en kwetsbare gevoelens die bij seksualiteit kunnen komen kijken. In seksualiteit kun je namelijk nergens omheen. Het is de thermometer van de relatie met jezelf en elkaar.
De vraag over een open relatie vraagt dus diep onderzoek en eerlijkheid over jullie zelf en jullie relatie. Welke behoefte hoop je dat de open relatie zal vervullen? Wat maakt dat die -bijvoorbeeld passie, avontuur, eigenheid, diepere verbinding of ontwikkeling- niet binnen jullie relatie aandacht of vorm kan krijgen? Welke ontwikkeling kunnen jullie samen maken? Of waarom niet?
Als dit soort thema’s te snel worden toegedekt met argumenten als “Je kan van meerdere mensen houden, niemand heeft alles in huis wat ik zoek”, “Mijn hart is heel groot en ik heb meer liefde dan voor één persoon”, “Mensen zijn niet gemaakt voor monogamie” of “Liefde is ruimte geven” kan het gemakkelijk gebeuren dat één van beide partners meegaat in die gedachten maar de eigen gevoelens en behoeftes ontkent. En over gevoelens van jezelf of je partner heenstappen kan geen liefde zijn. Ook misvattingen kunnen een rol spelen. Bijvoorbeeld door gezonde jaloezie, die de beschermer is van de relatie, te zien als “niet-spiritueel of als “ego”. Of door gezonde grenzen te framen als “vrijheidsbeperking”, “gebrek aan liefde” of “benepen denken”.
Achter zulke redeneringen zit vaak de angst bij de ene partner om emotioneel dieper te binden vanuit vermijdende gehechtheid. Deze persoon vermijdt een dieper “wij” uit angst het “ik” te verliezen. De open relatie fungeert als achterdeur voor intimiteit. En bij de ander speelt de angst om de relatie te verliezen vanuit ambivalente gehechtheid. Deze persoon ontkent het eigen “ik” uit angst het “wij” te verliezen. De open relatie fungeert als haak voor intimiteit. Die combinatie van anti-afhankelijk en over-afhankelijk creëert codependency.
Deze ervaringen met koppels die een open relatie hadden of wilden is mede de reden dat wij in ons centrum voor gezonde relaties ons niet richten op open relaties. We denken dat het een zeldzaamheid is dat een open relatie voor beide partners werkelijk voldoening en veiligheid geeft op de langere termijn. Tenzij je zelf open en veilig genoeg bent om eerlijk te communiceren, respectvol te zijn en te blijven, je heel afgestemd bent op je partner(s) gevoeligheden en nog veel meer relatievaardigheden hebt om zo’n relatiesituatie voor beiden werkelijk als een liefdevol samenzijn te laten zijn.
“Als je eindeloze herhaling wilt, zie dan veel verschillende mensen. Als je oneindige variatie wilt, blijf dan bij één.”
Robin
therapeut bij LiefdeInZicht
Onze visie op open relaties is meer pragmatisch dan moreel. Want belangrijker dan de vorm van een relatie, is de kwaliteit ervan. Gezonde relaties zijn veilig voor alle betrokkenen en stimuleren de ontwikkeling van allen.
Mensen zijn zoogdieren die stelletjes -en gezinnen en stammen- vormen om veilig te zijn in een onveilige wereld. Gezonde hechting of ‘belonging’ in een koppel ontstaat na de verliefdheidsfase uit de combinatie van vertrouwen en commitment: kan ik van je op aan en ben je er voor me als ik je nodig heb?
Op die veilige basis kan echte vriendschap ontstaan tussen partners en -als ze hun conflicten goed doorwerken- ook passie en romantiek. Wat een stel naast deze hechtingsbasis langdurig samenhoudt is gedeelde zingeving. Een stabiele en gezonde relatie met één ander persoon aangaan en onderhouden vraagt dus veel inzicht, vaardigheden en inzet. Zo veel, dat meer dan de helft van de relaties strandt.
Het introduceren van een derde partner kan werken als de duo-relatie heel erg goed loopt. Sterke stellen managen hun twee-eenheid met anderen (of ‘derden’, zoals familie, vrienden of kinderen of werk) goed, want driehoeksrelaties -van welke aard dan ook- zijn bedreigend voor de primaire hechtingsband met elkaar.
Maar bij veel stellen speelt het idee van de open relatie juist op om een ingeslapen huwelijk of voorspelbaar seksleven nieuw leven in te blazen. Soms heeft de persoon die een open relatie voorstelt al iemand op het oog die “leuk” is. Er kan ook sprake zijn van gewetensnood over een lopende affaire, die door een open relatie dan achteraf wordt gelegitimeerd.
Voor ons zenuwstelsel zijn exclusieve relaties, waarin er geen dreiging of concurrentie is van anderen, veiliger. In gezonde relaties geldt altijd: “use attraction, not fear”. Een derde introduceren om een gemis op te lossen, geeft naast (seksuele) spanning en hoop ook extra onzekerheid en complexiteit. Er vindt op onbewust niveau een voortdurende hechtings-strijd plaats, vooral rondom het aspect commitment; het aantrekken en afstoten, het wel of niet de nummer 1 zijn voor de ander.
De specifieke dynamiek in een open relatie is vaak een herhaling van de concurrentieverhoudingen in relatie tot de ouders in het gezin van herkomst van alle betrokkenen. Dit wordt ook wel de oedipale dynamiek genoemd. De ‘opwinding’ die voortkomt uit hechtings-stress is uiteindelijk onveiligheid en put uit. Stellen die spelen met hoop en vrees zijn steeds bezig hun innerlijke of uiterlijke conflicten te ontkennen of te managen, terwijl ondertussen hun band niet kan groeien of juist verder verstoord raakt.
Sommige stellen proberen het seksuele aspect los te koppelen van hun hechting met elkaar. Je hebt “alleen maar seks” met die ander dan je partner. Dit is vooral een rationeel argument, want bij lichamelijke intimiteit en een orgasme komen veel hormonen vrij die hechting, verliefdheid en knuffelen stimuleren. Je vormt dus hoe dan ook een band met die persoon.
Als de seks strikt onpersoonlijk blijft en een manier is om geprikkeld te raken of te ontladen, dan is dit wat relatietherapeut Sue Johnson noemt ‘Solo-seks’: een wederzijds masturberen. Daarnaast onderscheidt zij ook ‘Solace-Seks’: goedmaakseks om angst te bezweren en onopgeloste conflicten te overbruggen. Dit is wat het primaire stel vaak doet om de ‘scheidings’-stress door de aanwezigheid van een derde partner weer te kanaliseren. Zo wordt hun eigen seksleven mogelijk actiever. Maar beide vormen zijn geen ‘Synergie-seks’: diep verbonden, persoonlijke seks. Als je alleen Solo-seks of Solace-seks hebt in je relatie, dan geeft dat een groot risico op ‘slow divorce’.
Het seksleven van een stel is namelijk een direct verlengstuk van hun emotionele intimiteit met elkaar. En dat heeft direct te maken hoe eerlijk partners met hun gevoelens en behoeftes omgaan – of niet. Het idee dat er onvermijdelijk sleur ontstaat in je relatie als je lang bij elkaar bent of ouder wordt is een echte misvatting. Stellen die eerlijk zijn met elkaar, en hun polariteit (aantrekkingskracht) voeden, hebben tot op hoge leeftijd een plezierig, avontuurlijk en diep verbonden seksleven. Een broer zus relatie heeft dus niet te maken met de tijdsduur, maar met hoe stellen omgaan met vertrouwen, met conflicten, met hun eigen aantrekkelijkheid en met de verdeling van gezonde mannelijke en vrouwelijke energie in de relatie.
Mijn ervaring uit de therapiepraktijk is dat bij de meeste stellen die (weer) een goede relatie samen hebben als duo, de behoefte aan een derde wegvalt. En dat veel situaties waarvoor mensen een open relatie als oplossing zien, niet zouden bestaan als mensen de vaardigheden hadden die je voor een open relatie zeker nodig zult hebben.
“So if you really want to be free, then never be irresponsible. The more a person wants to be free, the more he has to learn the ways of responsibility. If you love freedom, you love responsibility. Because only with responsibility there can be growth.”
Van sleur en een broer zus-relatie naar passie en verbinding?
Volg de groeimodules van ons programma Bewust Liefhebben© en krijg alle eye-openers over aantrekkingskracht, pleasen en passie voelen.
© 2025 www.liefdeinzicht.nl | praktijk voor gezonde relaties