Vertrouwen (her)bouwen: 4 tips die goud waard zijn

Vertrouwen komt te voet en gaat te paard. Het is een bekende volkswijsheid, die aangeeft dat het opbouwen van vertrouwen langzaam gaat en het verspelen ervan snel. Maar dat is in gezonde relaties niet helemaal waar.

Vertrouwen: goud waard

Vertrouwen kun je zien als de valuta van de relatie. We gebruiken wel eens het beeld van de emotionele bankrekening van de relatie. Wanneer deze vol is, is er krediet. Wanneer deze leeg is, is de relatie failliet.

Het saldo van de relatie blijft positief wanneer beide partners ‘stortingen’ doen. Dat doe je door respons te geven op elkaars gevoelens, behoeftes en verzoeken. Je staat open voor dat waar je partner mee zit en nodig heeft. Je hebt er interesse, oog en oor voor. En je houdt er rekening mee, komt eraan tegemoet. Waar mogelijk door actie, anders door transparantie: ik geef aan wat ik niet kan bieden en daarmee geef ik mijn partner ook iets, namelijk duidelijkheid.

Als partners zich constructief tot elkaar blijven richten in woord en gebaar, kan de relatie tegen een stootje. Missers komen voor, maar leiden niet direct tot verval van het vertrouwen. Ze worden hersteld, vergeven of gecompenseerd. De positieve ervaringen overheersen, beide partners voelen zich gezien en erkend.

(tekst gaat verder onder de afbeelding)

Geen vertrouwen: dealbreaker

Een vertrouwensbreuk tussen stellen is het resultaat van vele kleine vertrouwensbreukjes of één grote vertrouwenscrash.

In het eerste geval is er langere tijd een opeenstapeling van (soms onbewuste) teleurstellingen en irritaties die niet of niet voldoende aangekaart of ontvangen zijn, en dan is “ineens de koek op”.

In het tweede geval -de crash- is een partner over de schreef gegaan van wat nog acceptabel voor de ander is. Laten we aannemen dat jij dat bent. Dat kan doordat je er op een cruciaal moment niet was voor je partner. Dat kan emotionele, financiële of seksuele ontrouw zijn. Of het breken van afspraken over veiligheid van jezelf, je partner of kinderen, bijvoorbeeld excessief drinken of drugsgebruik. Zaken die diep ingrijpen op het gevoel van respect, veiligheid en integriteit van je partner en -als ze vooraf bekend waren geweest- voor je partner van bepalend zouden zijn geweest voor het voortzetten van de relatie. Vaak zaken die extra gevoelig liggen, omdat ze eerder in het leven van je partner al pijnlijk zijn geweest.

(tekst gaat verder onder de afbeelding)

Vertrouwensherstel: put your money where your mouth is

En nu: Is de relatie nog te redden? Hoe herstel ik het vertrouwen?

Vertrouwen kun je niet alleen breken, maar -gelukkig- ook maken. Als het vertrouwen afgesleten of gebroken is, zijn partners verwijderd geraakt van elkaar. Als ze beide nog een poging willen wagen om de relatie -het vertrouwen- te herstellen, is 1 ding belangrijk: actie.

Actie om jezelf en elkaar te overtuigen wat nu je ware gezicht is. Dat van een betrouwbare levensgezel die zorgdraagt, of van iemand die als het erop aankomt voor zichzelf kiest? Actie, om je spijt en vastberadenheid te betuigen. Actie, om te laten zien dat jij te vertrouwen bent en je partner vanaf nu (wel) op nummer 1 staat. Want actie klinkt luider dan goedbedoelde woorden.

Vertrouwen opbouwen of herstellen is een proces, dat je leervermogen en toewijding vraagt over langere tijd, in concrete dagelijkse situaties. "Trust is build in small moments". Het resultaat van je merkbaar geleefde inspanning is naast veiligheid en intimiteit ook meer integriteit en waardigheid.

Vertrouwen bouwen: wat te doen?

4 tips van het Gottman Institute om vertrouwen waar te maken:

Zorg dat je daden en woorden matchen: zeg wat je doet en doe wat je zegt
Informeer je partner actief over de bedoeling achter je gedrag en keuzes en herhaal dit
Geef toe wanneer je een misser hebt gemaakt en leer ervan door je te verbeteren, herstellen en compenseren
Spreek altijd de waarheid, ook over 'kleine' dingen
(voor ellende, probeer het omgekeerde)

Dus: woorden én daden. Succes!