Hoe word je Meester in relatiecommunicatie?
“Communicatie”.
Dat noemen bijna alle stellen die relatietherapie zoeken als hét probleem. Vaak hebben ze al een tijd lang geleden onder radiostilte, voortdurend onbegrip of heftige verbale escalaties. En inderdaad, de manier van communiceren brengt veel aan het licht over de staat van de relatie. Als we werken op de emotionele laag, verandert de als communicatie vanzelf. Maar het werkt ook andersom: beginnen met het veranderen van de communicatie, brengt verandering in het contact. Hét recept voor een succesvolle verbinding met jezelf en de ander: het transformeren van kritiek in positieve wensen.
Communicatie: jong geleerd, oud gedaan
Het is niet altijd makkelijk om je behoeften te uiten op een manier die geen conflict uitlokt. Dit heeft vooral te maken met de manier waarop we zijn opgevoed. Het is een kunst voor ouders om hun eigen behoeften te uiten op een positieve manier. Zeker als er weinig tijd is. Kinderen leren van hun ouders hoe ze uiting geven aan wat ze nodig hebben. Sommige kinderen krijgen helemaal geen ruimte voor wat ze nodig hebben en leren daardoor zich niet te uiten. Later geeft dit veel conflicten en problemen in relaties met anderen.
Wij zien dit probleem dagelijks terug in onze praktijk. Stellen zijn gewend geraakt aan een bepaalde manier van communiceren, die hen van elkaar heeft verwijderd.
De wortel van deze problemen ligt vaak in de kindertijd. Hier besteden we veel aandacht aan in de relatietherapiesessies. Want naast communicatievaardigheden is het gebrek aan bewustzijn over de emotionele lading die al dan niet meekomt in een verzoek, ook een belangrijke ’stoorzender’ in relaties. Het is belangrijk om die lading bij jezelf te zien, te laten en te ontladen.
Oefening baart verbinding
Daarnaast geven we ook praktische tips, waarmee je kunt oefenen in je relatie met je partner en eventueel jullie kinderen. Maar bovenal is het een oefening voor jezelf, zeker als je niet hebt geleerd om te voelen en na te gaan waar je behoefte aan hebt, wat je nodig hebt. Voor sommige mensen is het hebben van behoeften geen optie of staat gelijk aan zich kwetsbaar en afhankelijk maken. Dit ervaren zij als emotioneel bedreigend. Stap voor stap kun je dit leren en kijken wat het je oplevert in je dagelijkse leven. Wat een mooie bijkomstigheid is, is dat je partner je veel beter leert kennen. Het versterkt dus ook jullie intimiteit en het verrijkt je relatie. Stellen ervaren al snel minder ruis en meer steun en verbinding, en dat stimuleert om door te gaan, ondanks de aanvankelijke onwennigheid!
Er zijn eigenlijk maar twee grondregels:
1. Je geeft aan wat je graag zou willen dat er gebeurt in plaats van wat je niet wil (concreter, hoe beter!).
2. Je spreekt in de ik-vorm.
Bijvoorbeeld:
“Ik wil graag wat tijd voor mijzelf”
in plaats van “Hou op met dat gezeur aan mijn hoofd”.
“Ik zou het fijn vinden als je me wilt helpen met de afwas”
In plaats van “Je laat alles steeds vies achter op het aanrecht, ik wil dat je daarmee stopt”.
“Ik heb een knuffel nodig”
in plaats van “Je zit me te negeren” .
Help je partner, begin bij jezelf
Het uiten van positieve behoeften voorkomt dat de ander moet raden of gedachten moet lezen. En je geeft daarmee je partner handvatten hoe je partner dienstbaar kan zijn en daarmee zijn/haar liefde kan laten blijken. Want de keerzijde van uitreiken is dat mensen zich waardevol voelen als ze ‘nodig’ zijn. Mensen groeien als ze iets kunnen geven of bijdragen. En helemaal als het ook graag wordt ontvangen!
Het is ook een goede manier om te oefenen met onderzoeken wat je nodig hebt. Neem wat tijd om de juiste woorden te vinden.
Als het uiten van wat je nodig hebt van je partner nog wat intimiderend overkomt of ongemakkelijk voor jou voelt, dan kun je eerst oefenen met het uiten van neutrale behoeften die over jezelf gaan bijvoorbeeld:
“Ik wil graag een lekkere maaltijdsalade eten vanavond”.
“Ik heb zin om een lange wandeling met de hond te maken”.
“Ik heb behoefte om vroeg naar bed te gaan en lang te slapen”.
Wat goed is om te weten: negatieve emoties (woede, angst, verdriet) die leiden tot verwijten en kritiek, zijn meestal richtingaanwijzers voor waar we waarde aan hechten en wat we nodig hebben. Zie een negatieve emoties als een clue die je wijst naar een verborgen behoefte. Als je in staat bent om die verborgen behoefte direct te uiten, is de kans groter dat die wens ook wordt gehoord en er aan tegemoet wordt gekomen. Onder gevoelens van woede kunnen verschillende gevoelens en behoeften liggen. Misschien zijn dat gevoelens van eenzaamheid. Dan kun je je partner vragen om je te helpen om weer een gevoel van connectie te ervaren. Voor de een kan dat aanraking zijn en voor de ander kan dat een gesprek zijn of dat er iemand is die luistert.
Dus wat heb jij nodig? Veel plezier met het oefenen hiermee!
P.S. Wat je uit naar je partner is een verzoek, geen eis of claim. Je partner mag dus ook nee zeggen. En kijken wat hij/zij wél kan geven, in een andere vorm op of ander tijdstip.
Heb je behoefte aan begeleiding door middel van relatietherapie? Dan ben je van harte welkom in onze praktijk voor relatietherapie LiefdeInZicht in Enschede. Wij werken bewust samen als man en vrouw om stellen te begeleiden naar een gezonde en stabiele liefdesrelatie.
Wil je zelf verder lezen? Marshall Rosenberg, Geweldloze Communicatie