Sociale Media-gebruik in je relatie en gezin: geduchte derde in de liefde
“Het gras is altijd groener waar je het giet.” (onbekend)
“How do you spell Love? T.I.M.E. (Edith Eger)
“Er zijn maar twee industrieën die hun klanten ‘gebruikers’ noemen: drugs en software.” (uit de film The Social Dilemma)
Jullie zitten elke avond en in het weekend beide op je eigen beeldscherm. Jij raakt je telefoon veel meer aan dan je partner en jullie enige avonturen zijn die op Netflix. Of jouw kinderen zitten onbereikbaar aan hun scherm gekleefd. Sociale media geven veel relatieproblemen. Gelukkig heeft de wetenschap het antwoord voor het digitale tijdperk. Lees er hier alles over. Met 4 tips van onze relatietherapeuten om weer écht contact te krijgen met je partner en kinderen.
Een nieuwe derde in het spel
Internet, Netflix, online games, Facebook, YouTube, Twitter, Whatsapp, Instagram hebben onze tijdbesteding en ons contact met anderen blijvend veranderd. Schermen en schermpjes zijn niet meer weg te denken in ons leven.
Ook ons relatieleven speelt zich af in een heel nieuw veld. Dagelijks krijgen we inkijk in het leven van honderden ‘vrienden’ die ons continue betrekken bij hun privézaken. We spreken elkaar nog maar weinig en berichten elkaar veel. Online datingapps bieden duizenden seksuele en romantische partners met één druk op de knop.
Videobellen maakt lange-afstandsrelaties eenvoudiger en menselijker. Online pornografie vervormt onze kijk op seksualiteit. De schone schijn van Facebook legt onze lat onhaalbaar hoog. YouTube en Netflix biedt avond na avond letterlijk eindeloze afleiding. Online videogames en gokspellen binden mensen weekenden lang tot verslavens toe. Stiekem vreemdgaan wordt makkelijk gemaakt met apps die liefde en avontuur beloven. En waar de bedrogene het vroeger met lipstick in de kraag moest doen, krijgt die nu via WhatsApp de complete ontrouw-geschiedenis tot in pijnlijk detail onder ogen.
Veel stellen in onze praktijk vonden hun langdurige relatie via internet. Niet zelden via Tinder trouwens, geheel tegen het vooroordeel in. Naast hun voordelen, zijn media een geduchte nieuwe concurrent voor onze menselijke relaties. Het is een ‘derde’ die er altijd bij is, dag en nacht. Altijd boeiend en hapklaar beschikbaar. Buiten de deur, op de bank, tot op het nachtkastje. Gemiddeld brengen we 2,5 uur per dag op sociale media door. De meeste mensen kijken en raken hun mobiele telefoon dus eindeloos veel vaker aan dan hun partner of kinderen.
Aandacht is een ander woord voor liefde
Ok, vroeger spelde iedereen thuis uitgebreid de krant. En er is ook niks mis met autoregulatie, oftewel het herstellen van je emotionele evenwicht door je terug te trekken achter een beeldscherm. Introverte mensen zweren er bij. Maar (sociale) media zijn commerciële producten, doelbewust gemaakt met technieken die verslaving stimuleren. In de aandachts-economie is aandacht is namelijk -letterlijk- goud waard. En aandacht is liefde anders gespeld.
Dat blijkt wel uit onderzoek van het Gottman Instituut. Zij hielden zich meer dan 40 jaar lang bezig met de vraag wat stellen nu blijvend gelukkig houdt.
John en Julie Gottman -relatietherapeuten, wetenschappers en liefdespartners- deden hun wetenschappelijk onderzoek naar het recept voor geslaagde liefdesrelaties in het LoveLab, een Big Brother-huis lang voordat dat programma bedacht werd. Daar observeerden zij decennialang hoe stellen met elkaar omgingen terwijl ze daar een ‘een weekendje weg’ waren. Informatie en video-opnames van duizenden stellen werden minutieus geanalyseerd. Alles om te begrijpen wat succesvolle stellen die jaren later nog gelukkig samen waren -de Masters- anders deden dan de stellen die nadien in scheiding eindigden - de Disasters.
Het antwoord: turning towards.
Ze richten zich tót elkaar.
Stellen die jaren later gelukkig samen waren gebleven, keerden veel vaker lichamelijk naar elkaar toe. Ze maakten meer oogcontact. En ze reageerden actief op elkaars uitgesproken of onuitgesproken signalen en uitreikingen voor contact (bids for connection).
De Disasters keerden zich veel vaker van elkaar af, of tegen elkaar. Waar de Masters op 88 procent van de bids van hun partner reageerden, deden de Disasters dat slechts op 33 procent van de uitreikingen voor contact.
Een band bouw je in kleine momenten
Deze uitreikingen konden een directe vraag zijn om hulp. Maar ook een indirect signaal, zoals een zucht of zorgelijke blik, of een partner die bij het raam stond en iets bijzonders noemde wat hij of zij buiten zag.
Masters reageerden afgestemd en bevestigend op elkaars bids. Ze schonken elkaar kortom: aandacht. De Disasters hoorden en zagen die verzoeken om connectie te maken helemaal niet. Of ze reageerden niet (stilte), amper (‘mm mm’) of heel laat, omdat ze afgeleid waren door bijvoorbeeld de televisie. Ze keerden zich dus af van hun partner (turning away). Of ze keerden zich tégen elkaar in de communicatie (turning against). Er was dan wel een reactie, maar die sloot niet aan bij de behoefte van hun partner. Bijvoorbeeld bot reageren, er tegenin gaan, ongevraagd advies geven, bagatelliseren, labelen, afkeuren, discussiëren of de partner willen veranderen.
Het resultaat daarvan na enkele jaren, bleek een ongelukkig huwelijk met veel strijd en weinig intimiteit. Of in veel gevallen: scheiding. Masters zagen hun aandacht juist beloond met een langdurig gelukkig huwelijk en een goed seksleven. Want emotionele verbinding leidt tot intimiteit. Turning away en turning against zijn een turn-off. Of zoals de Gottmans zeggen: “Alle positieve acties zijn voorspel.”
Online zijn voor elkaar: jong geleerd is oud gedaan
Sterke stellen blijven hun partner in de dagelijkse drukte dus horen en zien en zetten die op nummer 1. Het missen van bids for connection is hoe je gaandeweg van elkaar verwijderd raakt. Onbegrip op onbegrip, kleine teleurstelling op teleurstelling. Dat geldt trouwens net zo goed voor je relatie met kinderen.
Een voorbeeld uit het dagelijks leven
“Onlangs zat ik, Samadhi, in de trein. Naast mij zaten twee ouders met hun twee kinderen. Het meisje, een jaar of 6, zag een plaatje op het treinraam. Daarop stonden twee pratende mensen die tegen over elkaar zitten en elkaar aankijken, om aan te geven dat dit geen stiltecoupe was. Het meisje wees op het plaatje en zei tegen haar ouders: “Kijk, deze mensen praten samen!”. Geen reactie van de ouders, die beiden op hun telefoon bezig waren. Daarna wees ze enthousiast naar iets wat ze buiten zag. Wederom geen reactie. Ze stelde vragen. Geen reactie. In vijf minuten hadden deze ouders twintig bids gemist, omdat ze zich richtten op hun scherm. Uiteindelijk begon het meisje aan te dringen en haar broertje werd onrustig. Pas toen kreeg ze een reactie: “Wees niet zo vervelend en hou op te zeuren.” Vervolgens kregen de kinderen snoep en chips aangeboden in plaats van aandacht, om hen bezig te houden. Zoveel gemiste kansen voor het hebben van verbinding.”
(tekst van het artikel gaat verder onder de foto)
Uit onderzoek blijkt dat vier op de vijf ouders van zichzelf vindt dat zij te veel op hun mobiele telefoon zitten in het bijzijn van hun kinderen. Kinderen doen wat ze zien, niet wat hen gezegd wordt. Jouw voorbeeldgedrag programmeert hen.
Als de pogingen van kinderen om contact te vinden niet worden beantwoord door de ouder. Of als het als ‘zeuren’ wordt afgedaan en eten de snelle vervanger blijkt voor emotionele behoeftes, dan is het niet verwonderlijk dat deze kinderen als pubers overgewicht krijgen en niet luisteren als ze ‘gezellig’ aan tafel moeten zitten om op afroep te eten en socialiseren met hun ouders. Ze hebben immers al lang een sterkere community gevonden, die wél altijd thuis geeft en voor hen ‘online’ is. Emotioneel verwaarloosde kinderen zijn ook kwetsbaar voor mensen met slechte intenties.
Aandacht geven is dus aandacht trainen. Die aandacht schept betrokkenheid, vertrouwen, openheid, verbinding, zelfwaardering en veiligheid. Exact wat in het LoveLab gebeurde.
Een écht sociaal leven
Wij zien in onze praktijk dagelijks hoe volwassenen zijn afgehaakt doordat ze geen respons kregen van hun partner. Gaandeweg zijn ze zich op anderen gaan richten omdat ze zich niet gehoord en gezien voelden. Zo ontstaan affaires. Vaak begonnen of onderhouden via de telefoon, die nooit ver weg is. Of ze zijn zich op werk gaan storten, waar ze wél erkenning en waardering kregen. Ondertussen teerde hun partnerrelatie langzaam uit.
Afkeer in relaties en gezinnen kan ook ontstaan wanneer er wél reacties kwamen, maar de verkeerde, zoals kritiek of onjuiste aannames. In conflicten ziet ons gestreste brein alleen maar gevaar. Onze partner wordt in ons hoofd onze vijand. Ons zenuwstelsel reageert op ‘aanval’ en wij ook. Conflicten stoppen pas wanneer er corrigerende signalen binnenkomen dat je partner een veilige, steunende factor wil zijn.
De krachtigste veiligheidssignalen zijn non-verbaal: de lichaamshouding, stemtoon, oogopslag, aanraking van ons ‘tegenover’. Juist in tekstgesprekken, zoals WhatsApp, missen die cruciale visuele en vocale aanwijzingen. Omdat de communicatieve context grotendeels ontbreekt, is de foutmarge voor interpretatie bij tekstberichten enorm. Het gestresste brein gaat vol op het gas en krijgt amper rem of correctie van buiten. Je bent helemaal op je zelfregulering aangewezen en negatieve interpretaties nemen de overhand.
Daardoor escaleren conflicten en discussies via E-mail of WhatsApp snel in digitale drama’s. Dit komt veel voor in LAT-relaties. Je verliest daardoor kostbare tijd en energie en uiteindelijk soms je relatie. Waar contactvermijdende stellen juist een vermakelijke vluchtweg vinden via hun telefoon, is het voor conflictueuze stellen een gevaarlijk wapen in strijd.
Liefde in de digitale jungle
Ons non-stop digitale tijdperk is een onontkoombaar gegeven. Hoe gebruik je techniek juist om een hecht sociaal leven met je partner en kinderen te bouwen?
4 liefdestips in digitijd
Tip 1 Installeer intimiteit in je leven
Beperk je schermtijd. Kies een sociale media-vrije avond of doe een dagelijkse mediastop vanaf een bepaald tijdstip. Praat in plaats daarvan over wat je gezien hebt. Praat nog liever over wat er in jullie zelf leeft. Creëer ongestoorde kwaliteitstijd samen. Leg je apparaten weg, zet ze stil of uit of laat ze thuis. Ga spelletjes doen, wandel, rust, masseer, knuffel, ga in goed gesprek of ga samen iets leuks of actiefs doen.
Heb je moeite om uit hardnekkige gewoontes te komen? Werk in stappen. Die kun je waar maken, zodat het naar meer smaakt. Te hoge ambities zijn gedoemd om te falen. Leefstijlverandering is een marathon, geen sprint. Het helpt als je een vast alternatief hebt voor mediagebruik, dat je samen bedenkt en kiest. Iedereen draagt daarvoor de verantwoordelijkheid en je herinnert elkaar. Hou je allemaal aan de afspraak, sjoemel niet. Ga voor die dikke like van je geliefden. En vergeet niet: Turning towards is een turn-on, heel goed voor je seksleven.
Tip 2 No image: creëer echt ideale kinderen
Je kunt niet van je kinderen verwachten dat zij doen wat jij zelf niet doet. Leef dus voor hoe jij zou willen dat je kinderen zijn. Jullie zijn als ouders altijd hun sterkste voorbeeld. Wat zien zij voor zich in jou, van jongsaf aan? Een goeie puberteit start als kleuter. Maak volle aandacht vrij voor je kinderen, zodat zij voelen dat ze op nummer 1 staan en belangrijk zijn.
Leg jij je telefoon weg? Schakel je kinderen gerust in! Vraag hen om je te spiegelen over hoe zij jou zien in/uit contact. Vraag hen hoe zij dat zouden doen als ouder. Kinderen zijn eerlijke meesters die op veel gebieden nog veel dichter bij natuurlijke wijsheid staan. Accepteer hun invloed, vraag tips. Zo leer je samen wat prettig contact is.
Tip 3 Wees de Romcom, niet het Psychologische Drama
Belangrijke boodschappen breng je live. Kan dat niet, bel dan. Of beter nog: ga beeldbellen als het om persoonlijke, emotionele zaken op afstand gaat. Dat scheelt veel energie en een hoop conflict. De communicatieve foutmarge is groot zonder stem of gezicht. Dramatische ruzies zijn via WhatsApp gegarandeerd, vooral in LAT-relaties. Bespaar jezelf de grootse en meeslepende scripts van gekwelde emailepistels en tragische WhatsApp-ruzies die eindigen met contactblokkades: app of mail alleen met je geliefde als het (nog) om praktische, feitelijke zaken gaat.
Tip 4 Apps: If you can’t beat them, use them
Apps zijn handig en vaak geldt: installeren is gebruiken. Wees dus kritisch. Kijk welke apps jij toelaat in je leven. Wat ze je brengen en wat kosten ze je, in tijd en aandacht? Je kunt beeld- en geluidnotificaties van onmisbare Apps gewoon uitzetten, voor rust.
Schoon je telefoon op en verwelkom Apps die je juist helpen bij je doel om meer echte verbinding te ervaren met je partner en kinderen. Denk aan Apps die je inzicht geven in hoeveel tijd je werkelijk aan besteedt aan mediagebruik. Of die je helpen het te begrenzen en je herinneren tijdig te stoppen en naar buiten te gaan.
Sommige Apps helpen stellen om elkaar beter te leren kennen en hun liefdeslandkaart te verfijnen, zoals Gottman Card Decks (https://www.gottman.com/couples/apps/) met praktische tips en vragen op allerlei relatiegebieden. Of Agape (https://www.getdailyagape.com/) met elke dag een persoonlijke vraag voor beide. Zo leer je elkaar in minder dan een minuut dagelijks beter kennen en heb je een mooie start voor een betekenisvol gesprek.
Check deze maand eens iets vaker je partner en kinderen en iets minder je socials. Kijk wat dat doet met je plezier, ontspanning en verbinding!
Muziektip
So Far Away From Me – Dire Straits
Kijktip
TV-Programma De Wonderjaren met ‘still face experiment’ met een mobiele telefoon
https://www.bureaujeugdenmedia.nl/het-still-face-experiment-herhaald-met-mobiele-telefoon/
Meer lezen
What Makes Love Last – John Gottman
Meer weten
Kan ik mijn digitale verslaving ook weer afleren? - DigiDope
Update of Upgrade nodig voor je relatie? Welkom!
www.liefdeinzicht.nl | partners in bloei