Pleasende partners: hoe goeiigheid en aanpassing je relatie kan vernielen
“Ik kan me aan iedereen aanpassen, behalve aan mezelf.”
“A lack of boundaries invites a lack of respect”
De Pleaser. Het is een allemansvriend. Een nice guy (of girl). Een ja-zegger. Een kameleon. Een weldoener. Iemand die alles doet (of laat) voor de erkenning van anderen. Uber-vriendelijk, behulpzaam, vergevingsgezind, positief, bewonderend, sociaal, rustig of onzichtbaar. Of wat dan ook het gedachte ‘ideaalbeeld’ is waar de pleaser aan probeert te voldoen. Want de pleaser is een kameleon. Maar pleasen is ook een groot gevaar voor een gezonde liefdesrelatie.
Een pleaser als partner
Pleasers, het zijn zulke lieve mensen. En toch zijn hun partners vaak BOOS! Boos over het gebrek aan ruggegraat. Ontevreden omdat je pleasende partner geen grenzen stelt, geen duidelijkheid geeft, geen verantwoordelijkheid neemt, geen daadkracht toont, geen structuur heeft en je echt contact mist.
In die boosheid van de partner zit de onvervulde behoefte. Aan steun, erkenning, duidelijkheid en veiligheid. Want dat geeft pleasen allemaal niet. De partner wil weten: Waar sta jij voor? Wie heb ik voor me? Kies jij voor mij/ons? Sta ik op nummer één? Kan ik van je op aan? Of laat je je weer kapen door je familie, vrienden, werk, kerk, ...? Als dat te vaak gebeurt, of op cruciale momenten, raakt het vertrouwen beschadigd en verliest de partner het respect voor de pleaser. Die doet immers niet alleen zichzelf te kort.
De pleaser is zelf ook boos
De pleaser zelf is, onder zijn vriendelijke gezicht en eindeloze inzet, eigenlijk ook heel BOOS! Boos dat het (lees: hij/zij) nooit goed genoeg is. Boos over het gebrek aan wederkerigheid. Een terechte frustratie, over het gemis aan integriteit, gelijkwaardigheid, autonomie, wilskracht en (zelf)vertrouwen.
Maar boos mocht en mag de pleaser niet zijn. Boos is lastig en de pleaser is vooral niet lastig. Daarom toont hij (of zij) zich zelden of nooit boos. Meestal ontkent hij ook dat er boosheid is. In plaats daarvan is hij depressief, klagend, saboterend of ziekelijk.
Soms explodeert hij plotseling. Vaak tot zijn eigen verrassing. Dan blijkt de frustratie-emmer bomvol, terwijl er lange tijd geen vuiltje aan de lucht leek en alles “helemaal Ok” was.
De trigger is vaak wanneer er (terechte) kritiek komt op het ideale nagestreefde zelfbeeld. Hij doet altijd alles voor de ander! Hem valt niks kwalijk te nemen! (wel dus). Of wanneer de ander niet thuisgeeft wanneer de pleaser zelf hulp of waardering nodig heeft. Dan blijkt het pleasen geen vriendelijkheid zonder verwachtingen te zijn. Het is een strategie: onbewust worden ‘zegeltjes gespaard’.
De ontsnapte boosheid slaat meestal snel om in schuldgevoel, en de drang om vervolgens weer “nog beter" zijn best te doen. En zo ontstaat een eindeloze cirkel van zelfverloochening. De partner van de pleaser voelt zich onmachtig om dit te doorbreken. Niet zelden wordt de partner ‘gek’ of agressief van de ondoordringbare muur die dit ‘aardige’ patroon van onoprechtheid en passiviteit vormt. De partner draagt en uit dan alle ontkende frustratie en onmacht die de hardnekkige pleaser zichzelf niet toe-eigent.
Hoe pleasen ontstaat
Pleasers groeiden op in een klimaat van voorwaardelijkheid. In het gezin van herkomst werd de pleaser vooral gestimuleerd om aan de behoeftes van anderen te voldoen. In te schikken. Mee te buigen. Er was te weinig respect voor wie hij Zelf was en nodig had.
Eigenheid werd ontraden, soms met openlijke dominantie, soms met stille of subtiele schuldinductie -manipulatie- door de ouder(s). De ander teleurstellen (zuiver gezegd: de ander met diens eigen opgeroepen gevoel van frustratie en verdriet te laten zijn) zou een gebrek aan begrip en liefde betekenen. De prijs voor zelfwaarde, zelfrespect en zelfsturing was vroeger gewoon te hoog.
De pleaser is bang
Zo is de pleaser bang geworden voor zichzelf. Individualiteit staat gelijk aan afwijzing en isolement. Het is ik of de ander. Niet ik en de ander. Volgen wat voor jouw eigen gevoel en idee klopt, riep bij de ouder/ander negatieve gevoelens op en kwam je te staan op het (stille) verwijt dat jij "egoistisch" was. Het ultieme argument dat ware egoïsten naar anderen toe gebruiken, overigens.
Daarom ben je als pleaser gericht geraakt op wat de ander wil. De antennes staan naar buiten gericht om dat haarfijn te ‘lezen’. En zo kon de pleaser geen duidelijke persoonlijke grenzen en autonomie ontwikkelen. Geen waar gezicht.
Pleasen is overleven door je aan te passen en te onderwerpen. En pleasen is niet zelfloos, maar een ego-strategie: de pleaser doet het -echt waar- voor zichzelf. Het is een reactie om met de eigen angst om te gaan. Fawn (of Fold) heet het tegenwoordig in de stressreactie-leer, als vierde F naast de bekende Fight, Flight en Freeze. Het is als onderdanig glimlachen naar een intimiderend persoon in de hoop dat je niet te grazen wordt genomen. Please, don’t hurt me.
(tekst gaat verder onder de foto)
Pleasen breekt gezonde volwassen relaties op. Want "iedereen" te vriend houden, betekent jezelf of je partner tekort doen. Jij of je partner krijgt er op termijn tabak van. Het gebrek aan gezonde grenzen kan ook leiden tot grote problemen met “derden” die je tijd en aandacht claimen, je verleiden of uitbuiten. Pleasen is bovendien killing voor de seksualiteit in de relatie. De pleaser probeert immers de goede zoon (of dochter) te spelen, waardoor hij of zij niet in de eigen volwassene kan komen. Hij of zij is misschien een bewonderaar, diennaar of minnaar, maar geen gelijkwaardige, zelfstandige partner.
Nee zeggen (en als eerste tegen het pleasen)
Hoe om te gaan met Problematisch Pleasen? Je voortdurend aanpassen is een weerbaarheidsprobleem. Het is een strategie om met conflict en spanningen om te gaan: de pleaser vermijdt confrontaties.
Het groeipad is om van een passieve (of passief-agressieve) conflictstijl naar assertiviteit te bewegen. Kleur te bekennen en transparant te worden. De pleaser is immers niet eerlijk, niet naar zichzelf en niet naar de partner.
De sleutel daarvoor is contact met de gezonde woedekracht. Wanneer de pleaser zijn ‘nee’ vindt, krijgt zijn ‘ja’ ook betekenis. Dan kan er oprechte betrokkenheid en vrijgevigheid zijn. Vanuit die echtheid ontstaat betrouwbaarheid. Je wordt duidelijk en waait niet meer met alle winden mee. Dat geeft veiligheid en daaruit kan vertrouwen ontstaan en verbinding. Met jezelf en met je geliefde(n). Vanuit de kern, niet vanuit een strategie of masker. Dat geeft waardigheid.
Wij helpen in onze praktijk regelmatig stellen waarbij één of beide partners een pleaser is, om hun eerlijkheid en kracht te hervinden. Om door te groeien vanuit een relatiedynamiek van versmelting (symbiose) naar relateren vanuit verbonden individualiteit (differentiatie). Met hart en ziel, met huid en haar. Want alleen vanuit eigenheid kan een volwassen relatie bestaan. Love is a flower that can only grow in freedom.
Hulp nodig om in de relatie je mannetje of vrouwtje te staan?
Kom een lang weekend naar onze RelatieIntensive op Terschelling!
Klik op de afbeelding voor meer informatie over het LiefdeInZicht relatieweekend 2024 op Terschelling
www.liefdeinzicht.nl | partners in bloei